อานิสงส์ประจำชีวิต
|
ประจำฤกษ์มงคล |
|
1) งานบวช |
|
2)
ปอยข้าวสง |
|
3)
เลี้ยงพระ |
คือ อานิสงส์ประจำฤกษ์ หรือวิถีชีวิตไท-ยวน ได้แก่
(1) อานิสงส์การบวช
จะช่วยให้บิดามารดาได้ไปเกิดในสวรรค์
จึงถือว่าเป็นการทดแทนคุณบิดามารดา เป็นโอกาสทางการศึกษาของชายที่จะเป็นผู้นำครอบครัวในอนาคต
ที่จะเป็นผู้สืบทอดอัตลักษณ์ด้านภาษาไท-ยวนสีคิ้ว เพราะในอดีตการเรียนหนังสือยวนมักจะมีแต่ผู้ชายที่ได้เรียน
โดยตอนเป็นเด็กก็เรียนกับพระที่วัด หรือกับผู้สูงอายุที่บ้าน เมื่อโตขึน้
ก็จะได้เรียนเมื่อบวชเป็นพระ-เณร
(ภิรพรรษ ปลิวจันทึก, 2561: 56) โดยการบวชของชาวไท-ยวน
คือ
1) อานิสงส์การบวชชีพราหมณ์ คล้ายคลึงกับการบวชในชีพราหมณ์ในภาคอื่น ซึ่งที่บวชชีพราหมณ์หรือผ้าขาวนั้นเมื่อได้รับการนับถือมากจะเรียกว่า “ครูบาขาวปี”
วิดีโอที่ 1 การบวชชีพราหมณ์
2) อานิสงส์การบวชเณร หรือลูกแก้ว
ประเพณีการบวชลูกแก้ว คือ การบวชเณรของชาวล้านนา ประเพณีนี้ถือว่าเป็นงานที่ใหญ่พอสมควรจึงเรียกอีกอย่างว่า “ปอยหน้อย” ในล้านนามีรูปแบบการบวชอยู่ 2 อย่างคือ การบรรพชาหรือการบวชเณรนั้น นิยมเรียกว่า บวชพระ หรือ บวชลูกแก้ว ส่วนการอุปสมบทหรือบวชเป็นพระภิกษุนั้นเรียกว่า บวชเป็กข์ หรือ เป็กข์ตุ๊ ซึ่งคำเรียก เณร ทางล้านนานิยมเรียกว่า พระ ส่วน พระภิกษุนั้น เรียกว่า ตุ๊เจ้า
3) อานิสงส์การบวชพระสงฆ์
นิยมบวชเมื่อมีอายุครบ
21 ปี พิธีบวชพระสงฆ์ของชาวไท-ยวนในล้านนาไม่นิยมจัดงานใหญ่โตเหมือนกับการบวชเณร
เมื่อเณรมีอายุ 21 ปี แต่ถ้าอายุได้เพียง
20 ปีแล้วต้องการบวชก็สามารถบวชได้โดยให้นำหัวปลีมาแทนอายุ 1 หัวเข้าร่วมพิธี หัวปลี
1 หัวรวมกับอายุ 20 เข้าไปถือว่าแทนอายุ 21 ปีได้
ใครที่บวชเป็นเณรอยู่จะสึกออกมา 3-7 วัน แต่ยังถือศีลอยู่เหมือนชีปะขาวหรือครูบาผ้าขาว
ถือว่าเป็นนาคผู้เตรียมบวชเป็นพระสงฆ์ เมื่อถึงฤกษ์มงคลที่จะบวชลูกชาย พ่อแม่จะเตรียมเครื่องอัฐบริขารอย่างเช่น
บาตร จีวร พัดใบตาล ที่กรองน้ำ เป็นต้นให้ผู้บวช โดยมีการบอกญาติพี่น้องให้มาช่วยกันเป็นเจ้าภาพถวายเครื่องไทยทานใหพระสงฆ์ในวันบวชที่วัด
วิดีโอที่ 3 การอุสมบทพระภิกษุของล้านนา
โดยการบวชของชาวไท-ยวนสีคิ้ว
ที่วัดใหญ่สีคิ้วปัจจุบันนิยมการบวชพระสงฆ์เป็นส่วนใหญ่ ในพิธีการแห่นาคจะมีชาวไท-ยวนเต้นรำไปพร้อมกับวงดนตรีนำขบวนแห่รอบวัด
ก่อนนำนาคเข้าบวชในพระอุโบสถ ในสมัยโบราณชาวบ้านเคยใช้สัตว์พวกช้าง
หรือม้าเป็นพาหนะในการแห่นาค
แต่ปัจจุบันนิยมใช้รถกะบะให้การแห่นาคแทนเพื่อความสะดวก
ภาพที่ 1 การบวชอุสมบทพระสงฆ์
1 รูป และแห่รอบวัดด้วยรถยนต์ 2564
4) บุตรผู้บวชแล้วให้สร้างอานิสงส์ช่วยมารดาได้
4.1)
เรื่องพระสารีบุตรช่วยอดีตมารดา
ในเรื่องสารีปุตตเถรมาตุเปติวัตถุ
(พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหามงกุฎราชวิทยาลัย. 2525 : ขุ.เปต.อ. (ไทย) 49/99/155-164) ซึ่งกล่าวแม่ของพระสารีบุตรในอดีตชาติได้ทำบาปไว้จึงกลายเป็นเปรตมีร่างกายผอมมาก
วันหนึ่งจึงมาขอความช่วยเหลือจากพระสารีบุตร
พระสารีบุตรปรึกษาคณะสงฆ์แล้วจึงให้สร้างกุฎิ 4 หลัง
แล้วถวายกุฎิเหล่านั้นพร้อมภัตตาหารแก่คณะสงฆ์
แล้วอุทิศอานิสงส์เหล่านี้ทำให้นางเปรตได้มีร่างกายได้ที่สวยงามขึ้น
4.2) เรื่องพระโมคคัลลานะช่วยอดีตมารดา
ของไทยน่าจะมีที่มาจากอุลลัมพนสูตรพระสูตรฝ่ายมหายาน
(วิภาดา ทองธรรมสิริ และธนากร ทองธรรมสิริ. 2563 : 114) กล่าวว่า มารดาของพระโมคคัลลานะทำบาปไว้จึงตกนรก
พระโมคคัลลานะจึงเสด็จไปโปรดโดยเสกข้าวทิพย์ให้กิน แต่ด้วยบาปกรรมจึงทำให้ข้าวพวกนั้นกลายเป็นถ่านไฟ
จึงไปขอความช่วยเหลือจากพระพุทธเจ้า พระพุทธเจ้าจึงแนะให้จัดสังฆทานถวายหมู่สงฆ์ในวันที่
15 ค่ำเดือน 7 จนทำให้มารดาพระโมคคัลลานะหลุดพ้นทุคติภูมิ
ซึ่งแม้ว่าเนื้อเรื่องทั้งสองจะไม่เกี่ยวกับการบวชโดยตรง
แต่เมื่อบุตรบวชแล้วปฏิบัติดีก็จะทำให้พระอานิสงส์ผลบุญนั้นก็จะทำให้บิดามารดาได้รับอนุโมทนาบุญได้ด้วย
(2) ปอยข้าวสัง คือการถวายปัจจัยต่าง ๆ แก่พระสงฆ์
คล้ายการทำสังฆทานแต่มีการจัดขึ้นอย่างใหญ่โต
และจัดขึ้นเมื่อญาติพี่น้องมารวมตัวกันเพื่อนัดกันไปทำบุญทั้งครอบครัว
ในบางพื้นที่อาจจะจัดให้มีการแสดงฟ้อนรำ จัดมหรสพต่าง ๆ ด้วย
ภาพที่ 2 การทำบุญเลี้ยงพระสงฆ์ที่บ้านเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้ญาติผู้เสียชีวิต
อานิสงส์การปอยข้าวสงของไท-ยวนสีคิ้วเน้นไปที่การเลี้ยงพระที่บ้านมากกว่าการจัดงานรื่นเริง
ซึ่งอานิสงส์การเรียนพระถวายพระไตรจีวร เครื่องสังฆทาน ฯ
ก็เหมือนกันเรื่องของนางสุภัทรในเรื่องทัททัลลวิมาน
(พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหามงกุฎราชวิทยาลัย. 2525 : ขุ.วิ.อ.
(ไทย) 48/34/279-283)
(3) อานิสงส์การเลี้ยงพระประจำงานบุญต่าง ๆ จะทำให้มีโภคทรัพย์มาก เช่น งานขึ้นบ้านใหม่ ขวัญข้าว และงานแต่งงาน เป็นต้น ถือว่าเป็นบุญได้อานิสงส์เช่นเดียวกับพิธีตานขันข่าวที่จัดที่วัด
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น